|
De kalverstal op het bedrijf van familie Van Dijk in Terschuur heeft een bijzondere uitvoering. De stal bevat, naast een mestschuif en een luchtwasser, een innovatief systeem om urine en mest bij de bron te scheiden. In de pilot wordt onderzocht wat het precieze resultaat van dit systeem is op de ammoniakuitstoot. Kalverhouder Bart van Dijk: “Wij merken dat het klimaat in de stal aangenaam is en dat de kalveren het hierin goed doen. We hopen dat dit nu ook bewezen wordt.”
Vader en zoon Van Dijk bedachten het stalsysteem samen aan de keukentafel toen zij het bouwplan maakten voor de nieuwe stal, die in juni 2020 is opgeleverd. Sinds 1992 boert hun familie op deze locatie in Terschuur, waar Pa van Dijk na een paar jaar begon met het houden van rosékalveren. Inmiddels worden er 1300 kalveren op het familiebedrijf gehouden.
Stalsysteem
De kalverstal van familie Van Dijk is uitgerust met een mestschuif onder de roosters in een ondiepe kelder met gladde vloer. De mestschuif schuift zes keer per dag de mest naar de kelder. Ook bevat de stal een luchtwasser. Dat alleen al zijn goede maatregelen om de ammoniakuitstoot in de stal te reduceren. Maar de familie wilde nog meer doen vooral bij de bron. Bart van Dijk: “Met het oog op de gezondheid van de kalveren wilden we zo gezond mogelijke lucht in de stal. Voor de omgevingsvergunning wilden we ook maximaal inzetten op ammoniakreductie. De mestschuif was daarin een belangrijke stap, maar we bedachten dat we met een vrij simpele aanvulling ook de urine zo snel mogelijk van de mest konden scheiden.”
De oplossing werd de aanleg van een PVC pijp in de stal, met om de vijf meter een afvoer voor de urine. De urine gaat daarvandaan direct naar de urineopslag en wordt op die manier bij de bron van de mest gescheiden. Door urine en mest van elkaar te scheiden ontstaat er zo min mogelijk ammoniak in de stal. Het systeem is volgens Bart van Dijk echt een aanrader: “Bij nieuwbouw zijn de meerkosten van dit systeem beperkt Wij merken dat het klimaat door de schuiven in combinatie met de urine afvoer erg goed is. We hopen dat dit nu ook bewezen wordt.” Het effect van de urine afvoer is voor ons lastig te duiden, omdat we nooit eerder opfok kalveren gehad hebben en omdat stal invloeden ook belangrijk zijn. Maar we merken gewoon dat het aangenaam is. Het werkt fijn en de kalveren doen het goed.
Pilot Boer aan het Roer
Toen de familie hoorde van Boer aan het Roer hebben zij hun stal aangemeld als innovatie- en pilotbedrijf voor het thema Emissiereductie van de proeftuin. Na de aanmelding volgden gesprekken met Anne-Jo Smits en Jan Workamp, beiden van PEC. Na een uitvoerige beoordelingsronde is het bedrijf geselecteerd als pilot voor de proeftuin. Workamp is thematrekker Emissiereductie bij Boer aan het Roer en vertelt waarom de stal geschikt is om op te nemen in de proeftuin. “De afvoer van de urine om de vijf meter is een aanvulling op het scheiden van urine en mest bij de bron. Daarmee is deze stal onderscheidend van bestaande technieken die nu op de markt zijn.“
De stal is nu op de vergunning geregistreerd als bestaand systeem van mestscheiding. Het ultieme doel van de pilot is om uit te zoeken of het systeem bij Van Dijk zodanig extra ammoniakreductie oplevert dat het systeem in aanmerking komt voor opname op de RAV-lijst. Dan wordt het systeem breed toepasbaar bij het aanvragen van nieuwe vergunningen. Van Dijk: “Ik hoop dat agrarisch Nederland hier wat aan heeft. Volgens mij kunnen we als boeren het ammoniak- en stikstofprobleem heel goed zelf oplossen, als we de kans krijgen. Ik hoop dat de ammoniakreductie bij dit systeem hoog genoeg is om de komende 20 jaar aan regelgeving te voldoen. En als het ons ook nog wat geld oplevert dan is dat helemaal mooi meegenomen”, lacht hij. Jan Workamp geeft aan dat er ook gekeken zal worden of het systeem mogelijk toegepast kan worden in bestaande stallen.
Meten ammoniakreductie
In de stal bij Van Dijk waar wordt gemeten, worden de kalveren opgefokt. Op 22 januari is ammoniak-meetapparatuur van de WUR in deze stal geïnstalleerd. Het komende jaar wordt met deze apparatuur zogenaamde aan/uit metingen in de tijd gedaan. Workamp: “Door de mestschuif en de urine-afvoer uit en aan te zetten, gaan we meten wat het verschil is in ammoniakuitstoot in de stal. Als het systeem uit wordt gezet, ontstaat er een laag drijfmest in de mestkelder en kunnen we dit meten als een gangbaar systeem. Vervolgens zetten we het systeem aan en kunnen we meten hoeveel ammoniakreductie dit oplevert. We gaan in totaal zes metingen uitvoeren, verdeeld over de verschillende seizoenen, om een compleet beeld te krijgen van het effect van het systeem op de luchtkwaliteit bij verschillende weersomstandigheden.”
Foto hieronder: Kalverhouder Henk van Dijk
