|
Geslaagde demodag in het Binnenveld
Zon en prachtige, Hollandse wolkenluchten: het was woensdag 28 september heerlijk om in de Binnenveldse Hooilanden te zijn. Maar geluierd werd er niet. Boeren en loonwerkers werkten hard aan een stevige bokashikuil, onder het toeziend oog van genodigde belangstellenden.
Aan de demonstratie in het veld ging een presentatie van Pieter Struyk van het Louis Bolkinstituut vooraf. Hij stelde tal van aspecten van bokashi aan de orde, zoals de vraag wat bokashi onderscheidt van ‘gewoon gefermenteerd organisch materiaal’. Vermoedelijk zijn dat de toevoegmiddelen. Door een kuil mét en een kuil zónder toegevoegde middelen te vergelijken, kun je zien wat deze middelen doen. Pieter gaf ook een winstwaarschuwing: bokashi lijkt een positief effect op de bodem te hebben, maar pas na meerjarig onderzoek kun je daarover onderbouwde uitspraken doen.
Natuurmaaisel
Na veel interessante informatie en een goed onderling gesprek liep het gezelschap naar de Veensteeg, waar boeren van boerencoöperatie ‘De Binnenveldse Hooilanden’ voor de derde keer bokashi maken van natuurmaaisel. Dit maaisel is afkomstig uit het natuurgebied waarvan de boeren zo’n 54 ha. in beheer hebben. Het maaisel was bij elkaar gebracht langs de Veensteeg en werd door loonbedrijf van Haren opgeladen en naar de plaats van de kuil gebracht. Daar verdeelden de boeren het via een kuilverdeler, reden het vast en voorzagen het materiaal van voldoende vocht, microben en steenmeel. Een heel werk, dat goede onderlinge communicatie en zorgvuldige planning vereist.
Onderzoek
Jan van Ruiswijk is een van de zeven boeren van de coöperatie. Hij was deze dag druk bezig met het vastrijden van de kuil, maar kon even afgelost worden om een toelichting te geven op het hoe en waartoe van bokashi: “Dit is de derde keer dat we bokashi maken. Het proces is steeds anders omdat hoeveelheden en samenstelling van het maaisel per moment verschillen. We leren steeds bij en onderzoeken hoe we een mooi product kunnen maken om toe te passen in onze bedrijfsvoering en eventueel te kunnen afzetten.”
Samenwerken
De boeren hebben inhoudelijk ervaring opgedaan met het maken en vermarkten van bokashi, maar ook het werkproces bleek de moeite waard: “Het is leuk om samen bezig te zijn,” vertelt Jan. “In je eentje kun je geen bokashikuil maken, daarvoor is het teveel werk. Bovendien ben je samen vindingrijker dan in je eentje. Je versterkt elkaar, dat is mooi. Voor ons was dit een kans om zonder grote financiële risico’s dingen uit te proberen. We zijn benieuwd naar eventuele verschillen tussen de kuil zonder en de kuil mét microben en we gaan grondig bekijken of en hoe het maken van bokashi ook in de toekomst uit kan.”
