|
Voorlopige conclusie pilot Biggenbanket - deel 1
De proef zelf is achter de rug, het uitwerken van de technische resultaten verloopt voorspoedig maar is nog niet helemaal klaar. Toch kunnen we al concluderen: het vervangen van granen in biggenvoer door restproducten uit de bakkerij is goed mogelijk, en lijkt voor jonge biggen zelfs voordelen te bieden. Varkenshouder Jaco Geurts blikt terug op zijn aandeel in de pilot Biggenbanket, evenals onderzoeker Herman Vermeer, die betrokken is bij de uitwerking.
Wie iets wil weten over de huisvesting en het welzijn van varkens, zowel gangbaar als biologisch, kan bij Herman Vermeer terecht. Hij is onderzoeker aan Wageningen University & Research (WUR) en werkt al dertig jaar ‘in de varkens’. ‘Als jongere werkte ik met plezier mee op een melkveebedrijf, maar tijdens mijn studie kwam ik in aanraking met varkens, wat heel interessante en intelligente dieren zijn. Ik ben bij de varkens gebleven. In deze pilot met circulair voer coördineer ik het onderzoek dat wordt gedaan op de bedrijven. Daarbij richt ik me op praktische zaken en de verwerking van data in begrijpelijke tekst. ‘Promovendus Fleur Veldkamp neemt de wetenschappelijke metingen voor haar rekening.’
‘Grofweg de helft van het circulaire voer bestond uit bijproducten’
Verwerkers
Het idee achter deze pilot is meer reststromen vanuit de humane voeding verwerken in biggenvoer. Deze gedachte is niet nieuw, legt Herman uit: ‘Reststromen gaan al op grote schaal in voer voor kippen en varkens. Van oudsher zijn deze dieren immers de voorgangers van onze GFT-bak. Tot nu toe wordt er ongeveer tien tot twintig procent aan reststromen in het voer bijgemengd, maar in deze pilot was dat veertig tot zestig procent. Grofweg de helft van het circulaire voer in de proef bestond dus uit bijproducten. Als je kunt aantonen dat je daarmee dezelfde technische resultaten behaalt, kun je straffeloos het rantsoen aanpassen. Voor mengvoerbedrijven is dat geen verrassing, voor varkenshouders wellicht wel.’
Bakkerijbijproducten
Het circulaire voer dat de biggen in de proef kregen, is Powerbanket. Herman legt uit: ‘Powerbanket is de merknaam van voerfabrikant Nijsen. De soortnaam is bakkerijbijproducten. Denk daarbij aan brood, koekjes, meel, bloem, chocolade, vezels, kortom, van alles uit de bakkerij wat over de datum is of net niet aan de eisen voldoet. Dit wordt ontdaan van z’n verpakking en tot een geheel gemixt. Vervolgens voeg je bestanddelen toe, zoals vet, totdat je een optimale samenstelling hebt. Zo ontstaan er gigantische hoeveelheden van een vaste samenstelling. Door die bakkerijbijproducten is Powerbanket wat zoeter en vetter dan wanneer je alleen granen toevoegt. We zagen in de proef bij Jaco Geurts dat biggen de eerste drie weken inderdaad een voorkeur hadden voor het circulaire voer boven het standaardvoer, vanwege de smakelijkheid.’
Jaco Geurts
‘Ik kijk goed terug op de proef. Iedereen zat er positief in: de voerleverancier, de onderzoekers vanuit de WUR en ikzelf. Het project is prima verlopen en ik heb er niet veel extra werk aan gehad. Natuurlijk moest ik controleren en registreren, maar dat is onderdeel geworden van ons werk en hoort bij de ondernemer van de toekomst. Evenals meedoen aan dit soort onderzoeken, vind ik. Schaalvergroting wordt steeds lastiger, dus we moeten inzetten op een plus op onze productie en op kennis. Boer aan het Roer zie ik als een geschikte partij om met elkaar kennis te vergaren en te delen.’
‘We moeten inzetten op een plus op onze productie en kennis’
Legitimiteit
‘Het is een goede zaak dat er steeds meer humane reststromen de veehouderij in gaan. Als wij daarop inspelen, met een voerleverancier van wie je op aan kan, bevestigen we ook op die manier onze legitimiteit. Het voeren ging prima. Het Powerbanket is zoetig en bevat veel energie. Zeker in het begin was de voeropname beter. Later zag ik dat de dieren hun potentie waarmaken en ontstond een inhaalslag. Daardoor nivelleerde het effect, maar de start was door de smakelijkheid van het voer heel goed. We hebben geen nadelen ondervonden op het gebied van gedrag of van gezondheid.
Verwaarding
‘Mocht circulair voer gemeengoed worden, ben ik zeker geïnteresseerd, maar zal ik ook goed kijken naar de prijs. Als het hoogwaardig voer, maar wel duurder is, moet het ergens in de keten verwaard worden. Vergelijk het met concepten zoals ‘beter leven’ en ‘varkens op z’n best’. Dit gaat over extra dierenwelzijn, waar een heel aantal extra regeltjes bij horen. Circulair voer zou onderdeel gemaakt kunnen worden van die regeltjes.’
Circulair veevoer
De pilot Biggenbanket is onderdeel van het thema Circulair Veevoer, waarin de focus ligt op het doen van proeven met alternatieve eiwitbronnen en restproducten. Wageningen UR is betrokken bij het doen van metingen en analyseren van verzamelde data. In deze proef zijn restproducten uit de bakkerij ingezet om een deel van de granen in varkensvoer te vervangen. De varkens die aan deze proef meededen, hebben Powerbanket van Nijsen gekregen, verwerkt door ABZ.
Klik hier om deel 2 te lezen over de resultaten uit deze pilot.
